Filipino: Dula - Mga Uri Ayon sa Anyo at Baha

By min.bonete2020 | Updated: July 1, 2022, 2:15 p.m.

Slideshow Video

SHARE THE AWESOMENESS

Copy of

Education

create your own animated videos for free

_abc cc

* Powtoon is not liable for any 3rd party content used. It is the responsibility of each user to comply with 3rd party copyright laws.

Embed code

Select a size, the embed code changes based on your selection.

_abc Powtoon Transcript

Magandang araw!
Halina't tumungo sa mundo ng kaalaman sa Asignaturang Filipino.
Min E. Bonete
Ang Dula - Mga Uri ayon sa Anyo, Elemento, Bahagi at Sangkap ng Dula 
Panitikan:
Ang Dula 
     Kawili-wili ang mga dula sapagkat uri ito ng panitikan na ginagaya ang buhay ng tao upang itanghal sa entablado. Iba't-iba ang takbo ng buhay; kung minsan masaya, minsang malungkot, at minsan ding mapagbiro. Upang maitanghal ito sa entablado nangangailangan ang dula ng isang tagasulat ng iskrip, mga artistang gaganap, at higit sa lahat isang direktor na magdidirihe ng dulang itatanghal. May kasabihan para sa uring ito ng panitikan na walang dula kung walang iskrip, at wala ring dula kung walang direktor. Bukod sa mga tauhang ito, marami pa ring ibang katulong sa paghahanda ng dula, tulad ng tagaayos ng mga kagamitang gagamitin ng mga tauhan, tagadisenyo, at tagagawa ng mga costume, tagadisenyo ng telon, at marami pang iba.
Dula
Ito ay hango sa salitang Griyego na "drama" na nangangahulugan na gawin o ikilos.
Mga Elemento ng Dula
1. Iskrip
- Pinakakaluluwa ng isang dula.
- Lahat ng bagay na isinasaalang-alang 
  sa dula ay naaayon sa isang iskrip.
- Walang dula kapag walang iskrip.
Mga Elemento ng Dula
2. Gumaganap o Aktor
- Ang mga aktor o gumaganap ay ang 
  nagsasabuhay sa mga tauhang nasa iskrip.
- Sila ang bumibigkas ng diyalogo.
- Sila ang nagpapakita ng iba't-ibang damdamin.

3. Tanghalan
- Ito ay anumang pook na pinagpasyahang
  pagdausan ng isang dula.
Mga Elemento ng Dula
4. Direktor
- Ang direktor ang namamahala at  
  nagpapakahulugan sa isang iskrip ng dula.
- Siya ang nagbibigay buhay sa iskrip mula sa 
  pagpapasya sa kaayusan ng tagpuan, ng   
  kasuotan, ng mga tauhan hanggang sa  
  paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga  
  tauhan.
Mga Elemento ng Dula
5. Manonood
- Sa kanila inilalaan ang isang dula
- Sila ang sumasaksi sa pagtatanghal ng mga  
  aktor.
Mga Halimbawa ng Dula:
- Walang Sugat ni Severino Reyes
- Tiyo Simon ni N.P.S Toribio
- PLOP! CLICK! ni Dobu Kacchiri
- Ang Pasko ni Laura B. Corpuz at ni Pacita 
  D. Morales

Mga Uri ng Dula Ayon sa Anyo
1. Komedya
Ang mga elementong makaparsa, gaya ng pagbobobo (clowning), pagbibigay ng mga biro, mga nakakatawang kilos, o iba pang sangkap na nagpapaudyok upang tumawa ay mahalagang sangkap ng maraming komedya. Ang komedya ay nakahihigit sa parsa, higit na seryoso at kapani-paniwala. Ang mga tauhan ay nakikita sa lipunan ng mga indibidwal, ay maaari silang pagtawanan o makitawa sa kanila na may pansin sa kanilang kalagayan o suliranin.
Mga Uri ng Dula Ayon sa Anyo
2. Trahedya
3. Melodrama
Isang dulang ang bida o protagonista ay humahantong sa isang malungkot na wakas. Maaari siyang mamatay o mabigo sa paglutas ng kanyang suliranin. Nagsimula ang ganitong uri ng drama mula sa sinaunang Gresya sina Aeschylus, Sophocles at Euripedes.
Isang dulang may malungkot na sangkap ngunit nagtatapos ng kasiya-siya para sa mga pangunahing tauhan. Humihikayat ito ng pagkaawa para sa protagonista at pagkamuhi para sa antagonista.
Mga Uri ng Dula Ayon sa Anyo
4. Parsa
Kadalasang walang katuturan ang kuwento sapagkat hatid nito ay simpleng katuwaan at tawanan. Madalas na naghahampasan o nagpapaluan ang mga tauhan habang nagbibitiw ng mga biro o kabalbalan.
5. Proberbyo
Hango ito sa tanyag na salawikain, na kadalasang nagiging bukambibig ng marami. Dito umiikot ang kuwento upang magsilbing modelo ng tauhan.
Mga Uri ng Dula Ayon sa Anyo
6.  Parodya
Isang uri ito ng komentaryo o pambabatikos habang ginagawa ang kakatwang kilos ng isang tao, tulad halimbawa ng kanyang pagsasalita, kilos na nakagawian, o ilang nakatutuwang pag-uugali. Katawa-tawa ang palabas na ito, ngunit kung minsan ay nakasasakit din ng damdamin.
Mga Bahagi ng Dula
1. Yugto
Ito ay kung paano hinahati ang dula. Katumbas nito ang kabanata ng isang nobela. Maaaring isang buong yugto ng isang dula (kaya tinatawag na iisahing yugtong dula), puwedeng dalawa (dadalawahing yugtong dula) o tatlo (tatatluhing yugtong dula).
Mga Bahagi ng Dula
3. Eksena
Paglabas-pasok ng mga tauhang gumaganap sa tanghalan.
2. Tagpo
Bahaging nagpapakita ng panahon at lugar na pinagganapan ng mga pangyayari sa dula.
Mga Sangkap ng Dula
1. Tagpuan
Panahon at pook kung saan at kailan naganap ang mga pangyayari sa dula.
2. Tauhan
Sila ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula.
Mga Sangkap ng Dula
3. Sulyap sa Suliranin
Bungad o tikim na pagpapakita sa tunggalian sa pinakakuwento ng dula.
4. Saglit na Kasiglahan
Dito ipinapakita ang paraan kung paano unti-unting inilalahad ang problema at kung paano tumutugon ang mga tauhan.
Mga Sangkap ng Dula
5. Tunggalian
Ito ay ang pagtatagisan ng pangunahing tauhan sa kanyang sarili, sa ibang tao, sa kalikasan o lipunan.
Mga Sangkap ng Dula
6. Kasukdulan
Ito ang pinakamatindi o pinakamabugsong parte dahil pinanabikan kung ano ang mangyayari sa pangunahing tauhan o kung paano tuluyang lulutasin ang tunggalian.
Mga Sangkap ng Dula
7. Kakalasan/Kalutasan
Ito ay ang marahang pagtukoy sa naging lunas sa tunggalian sa dula.
Salamat!
Don't forget to like, share and subscribe!
Min E. Bonete

Filipino: Dula - Mga Uri Ayon sa Anyo at Baha

Copy this link to share with friends and colleagues:

WELCOME TO POWTOON!